O liście 10 Wielkich Herbat Chińskich

Wielu osobom wydaje się, że lista 10 Wielkich Herbat Chińskich jest stała, niezmienna, a do tego jej tradycja sięga setek (tysięcy) lat, lubimy być tacy romantyczni...

W rzeczywistości taka lista to dość nowy 'wynalazek', bo pierwsza pochodzi z 1915 roku. Dodatkowo istnieje wiele wydań listy, jej skład jest ruchomy i zmienia się w zależności od aktualnych trendów.

Tak naprawdę, nie istnieje i nigdy nie istniała jedna oficjalna lista 10 najsłynniejszych herbat Chin, bądź oficjalny komitet, który taką jedyną i najważniejszą listę miałby wydawać.

Pomimo tego, większość pozycji na listach 10 Wielkich Herbat Chińskich, które możemy znaleźć w Internecie lub innych źródłach jest stała. Poszczególne listy różnią się od siebie dość nieznacznie. A niektóre herbaty (jak np. Tie Guan Yin), znajdziecie na każdej z list, bo od wielu, wielu lat cieszą się w Chinach uznaniem i popularnością.

Jak wspomniałam wcześniej, pierwsze zestawienie 10 Wielkich Herbat Chińskich powstało w 1915, przy okazji Panama World Expo, od tamtego czasu powstało jeszcze sporo innych zestawień. Oto jedno z nich, wraz z krótkimi opisami poszczególnych herbat:

1. Herbata Xi Hu Long Jing 西湖龙井茶 (Xīhú lóngjǐng chá)

Rodzaj: zielona

Pochodzenie: prowincja Zhejiang, w pobliżu Hangzhou

W wolnym tłumaczeniu Long Jing oznacza Smoczą Studnię. Krzewy do produkcji tej herbaty uprawiane są w wielu miejscach, ale najbardziej znaną i cenioną partię stanowią te, które uprawiane są na ograniczonym terenie, w pobliżu miasta Hangzhou, w pobliżu Zachodniego Jeziora (西湖).

Dobrze przygotowana herbata Long Jing powinna mieć słodkawy smak i przyjemny aromat.

Choć listki do produkcji tej herbaty mogą być zbierane przez cały rok, najlepsza jest herbata produkowana z tych zebranych przed świętem Qingmingjie (清明节). Wyprzedawana jest ona na pniu, pomimo bardzo wysokiej ceny.

2. Czarna Herbata Qi Men 祁门红茶 (qí mén hóngchá) - Keemun

Rodzaj: czarna

Pochodzenie: prowincja Anhui, powiat Qimen

Jest to herbata dość młoda (bo znana od ok. 150 lat), ale znana z charakterystycznego słodko-kwiatowego aromatu. Po zaparzeniu otrzymujemy przepiękny intensywnie czerwony napar.

Jakość herbaty zależy w dużym stopniu od terminu zbioru, wcześniejsze, wiosenny zbiory traktowane są zazwyczaj jako te o wyższej jakości.

3. Herbata Tie Guan Yin z Anxi 安溪铁观音 (ānxī tiě guānyīn)

Rodzaj: wulong

Pochodzenie: prowincja Fujian

Wysokiej jakości Tie Guan Yin to słodko-kwiatowa herbata o dość silnym aromacie. Może być zaparzana wielokrotnie. Produkowana jest z krzewów kultywaru (odmiany uprawnej) o tej samej nazwie.

Wyróżnia się kilka typów Tie Guan Yin w zależności od terminu zbioru, procesu palenia oraz miejsca pochodzenia. Choć ta ‘oryginalna’ pochodzi z prowincji Fujian.

4. Herbata Huang Shan Mao Feng 黄山毛峰 (huángshān máo fēng)

Rodzaj: zielona

Pochodzenie: prowincja Anhui

Herbata o wytrawnym, ale bardzo lekkim aromacie. Listki po zbiorze nie są poddawane formowaniu/rolowaniu, stąd bierze się jej delikatny smak.

Zebrane listki herbaty są widocznie owłosione, dlatego w nazwie pojawia się symbol 毛 (máo), który w języku chińskim oznacza włoski lub futro.

5. Herbata Liu An Gua Pian 六安瓜片 (liù ān guāpiàn)

Rodzaj: zielona

Pochodzenie: prowincja Anhui

Zwana również Gua Zi Pian, Pian Cha czy po angielsku Melon Seed. Wszystkie te nazwy biorą się od kształtu suszu herbacianego, który wygląda trochę jak pestki melona/słonecznika. Stąd w nazwie chiński symbol 瓜 (guā) oznaczający melona.

Napar z tego suszu jest lekki w smaku, ma nuty kwiatowe i cytrusowe.

6. Herbata Wu Yi Yan 武夷岩茶（大红袍）(wǔyí yán chá (dàhóng páo)) - Da Hong Pao

Rodzaj: wulong

Pochodzenie: prowincja Fujian

To jedna z najbardziej znanych i cenionych na świecie herbat chińskich. Jeśli chodzi o aromat, to wyczuć można nuty orchidei.

Rośliny mateczne do produkcji tej herbaty rosną w górach Wuyi, jednak od 2006 roku wprowadzono zakaz pozyskiwania liści z tych roślin. Herbata Da Hong Pao produkowana jest więc z sadzonek, pobranych z oryginalnych krzewów, co umożliwia jej szerszą dostępność.

7. Herbata Jun Shan Yin Zhen 君山银针 (jūnshān yín zhēn)

Rodzaj: żółta

Pochodzenie: prowincja Hunan

Wyjątkowa herbata, ceniona nie tylko za wspaniały, dojrzały smak, ale również za jej cechy estetyczne. Zaparzane listki pięknie ‘tańczą’ w szklance, dlatego do przygotowywania tej herbaty należy wybrać wysokie, przezroczyste naczynie.

Pomimo, że nazwa zawiera symbole 银针 (yín zhēn), co oznacza srebrne igły, susz ma raczej kolor żółto-złotawy.

8. Herbata Bi Luo Chun z DongTing 洞庭碧螺春 (dòngtíng bìluóchūn)

Rodzaj: zielona

Pochodzenie: prowincja Jiangsu

Znana również pod nazwą Pi Luo Chun. Intensywna zielona herbata z owocowo-kwiatowym posmakiem, oryginalnie uprawiana w okolicach Jeziora Tai w prowincji Fujian. Jej cechą rozpoznawczą jest obecność srebrzystego pyłku na listkach.

9. Herbata Xin Yang Mao Jian 信阳毛尖 (xìnyáng máojiān)

Rodzaj: zielona

Pochodzenie: prowincja Henan

Herbata o charakterystycznym, orzeźwiającym i długo utrzymującym się smaku. Daje lekko żółtawy lub żółto-zielony napar.

10. Herbata Lu Shan Yun Wu 庐山云雾茶 (lúshān yúnwù chá)

Rodzaj: zielona

Pochodzenie: prowincja Jiangxi

Ta herbata ma wyraźnie słodkawy smak z nutami owocowymi. Jej susz nadaje się do wielokrotnego zaparzania. Przysłowie chińskie mówi, że ‘gdzie są chmury i mgła, musi być dobra herbata’. A chmury i mgłę mamy w samej nazwie tej herbaty - 云雾 (yúnwù).

Jakie jeszcze herbaty znalazły się na liście?

Oprócz wymienionych i opisanych wyżej herbat chińskich, na innych zestawieniach znalazły się jeszcze:

• 云南普洱茶 (Yúnnán pǔ'ěr chá) herbata pu'erh z prowincji Yunnan
• 茉莉花茶 (mòlìhuā chá) herbata jaśminowa (aromatyzowana jaśminem)
• 太平猴魁 (tàipíng hóu kuí) zielona herbata Tai Ping Hou Kui
• 白毫银针 (báiháo yín zhēn) Biała herbata Srebrna Igła oraz inne

Co oznacza w praktyce, że dana herbata jest na liście?

Na pewno oznacza to, że ta herbata jest lubiana, ceniona i znana w Chinach.

Oznacza to również, że dana herbata ma wyraźne cechy charakterystyczne odróżniające ją na tle innych herbat. Co jak podaje BaiKe (百科) jest ważnym kryterium, aby herbata w ogóle mogła być brana pod uwagę.

Myślę, że każdy szanujący się herbaciarz, chciałby choć raz spróbować każdej z herbat, które znalazły się na liście. W końcu herbatami tymi delektują się na codzień i od święta miliony ludzi! Ale zanim rzucimy się do kupowania, zaparzania i próbowania, jest coś o czym musimy pamiętać.

Weźmy za przykład Tie Guan Yin. Tie Guan Yin to nie marka herbaty, to jest tylko jeden z typów herbaty wulong, produkowany z odmiany hodowlanej krzewu herbacianego o tej samej nazwie. W Chinach producentów Tie Guan Yin jest cała masa!

Dla lepszego zrozumienia pozwólcie że posłużę się przykładem ze świata win. Jeśli idziecie do sklepu z winami lub do marketu i ktoś wam powiedział, że Merlot to dobre wino i takie chcecie kupić, to które wybierzecie? Win ze szczepu Merlot jest ogrom (z różnych winnic, o różnej renomie i w różnych cenach). Wino Merlot będzie się różniło od wina Shiraz, tak jak Tie Guan Yin będzie różnił się od Liu An Gua Pian, ale w obrębie typu też będą występowały różnice, czasem całkiem spore.

O ile z wyborem win w Polsce nie ma za dużego problemu i możemy dostać produkty z różnej półki, to herbaty są traktowane inaczej. Mało kto oferuje warianty w obrębie danej chińskiej herbaty. A na pewno byłoby miło spróbować Tie Guan Yin od różnych producentów i w różnych cenach, aby wybrać tą, którą rzeczywiście lubimy najbardziej.

Podsumowując, czy mamy gwarancję, że jeśli kupujemy herbatę z listy 10 Wielkich Herbat Chińskich to będzie to herbata wysokiej jakości? Nie mamy gwarancji. Sam fakt, że herbata nazywa się Tie Guan Yin, czy Liu An Gua Pian, itd. nie jest synonimem wysokiej jakości.

W praktyce oznacza to, że zdajemy się kompletnie na sprzedawcę i musimy mu ufać, że oferuje nam produkt dobrej jakości i w cenie odzwierciedlającej tą jakość. Ani za niskiej, ani za wysokiej.

Konkluzja jest taka, że jeśli chcecie kupić herbatę z tej lub innej listy, to powinniście kierować się waszymi preferencjami i zaufaniem do sprzedawcy. Uzbrójcie się również w dozę herbacianej wiedzy.

Miłego zaparzania!